De gevolgen van een overtreding worden beoordeeld als vrijwel nihil:
LHS: (geen definitie)
Waterbeheerders: hiervan is sprake als er geen of geringe schade is ontstaan aan waterstaatswerken en waterkwaliteitsdoelstellingen of door een grondwateronttrekking. Ondanks het handelen is de functie van het waterstaatswerk is nog intact (en er is geen verwachting dat dit op langere tijd zal veranderen). Bij deze categorie is het veelal niet noodzakelijk om herstelmaatregelen aan de waterstaatswerken te (laten) treffen.

Bijkomende aspecten kunnen mede een indicatie geven over de maat van de gevolgen:

1. De schade als gevolg van de overtreding en/of de kosten van ongedaan maken van de overtreding bedragen max. € 500,--
2. Risico voor volksgezondheid is beperkt: er is geen letsel, of licht letsel zonder verzuim.
3. Maatschappelijke onrust is beperkt tot de uitvoeringspraktijk van het bevoegd gezag zelf.

• Het verrichten van eenvoudige handelingen / ontgravingen / graafwerkzaamheden op of in een waterkering conform de eisen die het waterschap daarvoor stelt of zou stellen.
• Het verrichten van eenvoudige of kleinschalige handelingen waar (nagenoeg) geen aanvullende voorschriften aan verbonden worden bij algemene regel/vergunning en zodanig is uitgevoerd dat sprake is van een situatie waarbij het handelen zonder vergunning of melding is uitgevoerd maar te legaliseren.
• Het niet tijdig toezenden van een jaarrapportage van hoeveelheden onttrokken / geï nfiltreerd grondwater.

De gevolgen van de overtreding worden beoordeeld als beperkt:
LHS: (geen definitie)
Waterbeheerders: ten gevolge van het handelen is beperkte schade aangebracht aan het waterstaatswerk, de waterkwaliteitsdoelstellingen of door een grondwateronttrekking. De functie van het waterstaatswerk is enigszins aangetast en zodanig dat herstelmaatregelen gewenst zijn.

Bijkomende aspecten kunnen mede een indicatie geven over de maat van de gevolgen:

1. De schade als gevolg van de overtreding en/of de kosten van ongedaan maken van de overtreding bedragen max. € 5.000,--
2. Risico voor volksgezondheid is beperkt tot letsel met kortstondig verzuim (< 1 week).
3. Maatschappelijke onrust is beperkt tot aandacht in de media, vragen aan bevoegd gezag.

• Op een kering is in strijd met de regels bebouwing of beplanting aangebracht die op lange termijn mogelijk schade kan toebrengen aan de kering en het functioneren negatief kan beïnvloeden.
• Er is een beschoeiing op zodanige wijze vervangen dat er sprake is van een relatief gezien geringe demping zonder dat daarvoor is gecompenseerd.
• Er is sprake van een lozing van huishoudelijk afvalwater in oppervlaktewater terwijl aansluiting op gemeentelijke riolering mogelijk is.

De gevolgen van de overtreding worden beoordeeld als van belang:
LHS: er is sprake van aanmerkelijk risico dat de bevinding maatschappelijke onrust geeft en/of milieuschade, natuurschade, waterverontreiniging en/of doden, zieken of gewonden (mens, plant of dier) tot gevolg heeft.
Waterbeheerders: ten gevolge van het handelen is schade aangebracht aan het waterstaatswerk, zodanig dat het functioneren niet direct dreigt te falen. Wel bestaat een grote kans dat dit op middellange termijn wel het geval al zijn. De waterkwaliteitsdoelstellingen worden aanmerkelijk aangetast of door de grondwateronttrekking ontstaat aanmerkelijk schade in de omgeving. Herstelmaatregelen zijn nodig maar niet spoedeisend.

Bijkomende aspecten kunnen mede een indicatie geven over de maat van de gevolgen:

1. De schade als gevolg van de overtreding en/of de kosten van ongedaan maken van de overtreding bedragen max. € 50.000,--
2. Risico voor volksgezondheid is beperkt tot letsel met langduriger verzuim (> 1 week)
3. Maatschappelijke onrust leidt tot bestuurscrisis met betrokken portefeuillehouder.

• Een kering is zodanig ontgraven dat dit op termijn de functie kan wegnemen en alsnog bezwijkt of sneller moet worden hersteld dan gebruikelijk.
• Er is sprake van verontreiniging van het oppervlaktewater of lozing van niet prioritair (gevaarlijke) stoffen.
• Er is verharding aangebracht waardoor hemelwater versneld wordt afgevoerd naar een oppervlaktewaterlichaam of er is gedempt zonder dat voorafgaand aan het aanbrengen van verharding / de demping water ter compensatie is gegraven.

De gevolgen van de overtreding worden beoordeeld als aanzienlijk, dreigend en/of onomkeerbaar:
LHS: dit is onder andere het geval als de overtreding maatschappelijke onrust en/of ernstige milieuschade, ernstige waterverontreiniging en/of doden, zieken of gewonden (mens, plant en dier) tot gevolg heeft.
Waterbeheerders: ten gevolge van het handelen functioneert het waterstaatswerk niet of dreigt binnen afzienbare tijd niet meer te functioneren. Er is sprake van ernstige schade en/of ernstige waterverontreiniging of ernstige schade door een onttrekking van grondwater. Herstelmaatregelen zijn op korte termijn vereist.

Bijkomende aspecten kunnen mede een indicatie geven over de maat van de gevolgen:

1. De schade als gevolg van de overtreding en/of de kosten van ongedaan maken van de overtreding is meer dan € 50.000,--
2. Risico voor volksgezondheid heeft onomkeerbaar effect met invaliditeit en/of dood als gevolg.
3. Maatschappelijke onrust leidt tot bestuurscrisis voor hele bestuur.

• Een kering is zodanig ontgraven dat deze dreigt te bezwijken.
• Er is sprake van een ernstige verontreiniging van het oppervlaktewater ten gevolge van de lozing van prioritaire (gevaarlijke) stoffen.
• Er worden gewasbeschermingsmiddelen gespoten in het oppervlaktewater.
• Er is een watergang gedempt waardoor de doorstroming ernstig wordt belemmerd of niet meer mogelijk is met verstrekkende gevolgen.
• Er wordt in strijd met de regels grondwater onttrokken met grote (risico’s voor) schade aan de omgeving (zoals verzakkingen, opbarsten).

• - Wat zijn de kenmerken van het water waarin geloosd wordt?
• - Betreft het water in een KRW-lichaam / natte ecologische zone / zwemwater / drinkwaterwinning / grondwater-beschermingsgebied, etc.
• - Hoe groot is het waterstaatkundig belang van het water? Is het een doodlopende watergang of een verbinding (tussen)?
• - Wat is de afmeting van de watergang?
• - Wat is de achtergrondwaarde?
• - Wat zijn de kenmerken van de lozing qua stof en toepassing?
• prioritaire / of andere schadelijke stoffen
• zuurstofbindend
• mate van normoverschrijding
• drijvend / Oplosbaar
• hoeveelheid / Concentratie
• visuele of thermische verontreinging
• - In welke mate beinvloedt de periode waarin de activiteit plaatsvindt de waterkwaliteit?
• - Welk effect hebben de mogelijke weersomstandigheden zoals neerslag, ijs, droogte, wind?
• - In welke mate beinvloedt de termijn van ongedaanmaking de waterkwaliteit?
• - Wat is het effect van getroffen beheersmaatregelen?
• - Heeft de lozing een op langere termijn negatief effect op de waterkwaliteit?
• - Zijn er schadebeelden: bijvoorbeeld gedesorienteerde of dode vissen / watervogels?

• - Wat zijn de kenmerken van de kering?
• soort kering
• bodemsoort (veendijk)
• staat er water tegen de kering
• aangeheelde kering
• - In welke zone van de kering vindt de activiteit plaats?
• waterstaatswerk (kruin; binnentalud; buitentalud)
• beschermingszone
• - In welke periode vindt de activiteit plaats (i.v.m. de veiligheid)?
• gesloten dijkperiode
• stormseizoen (kustgebieden)
• - Welk effect hebben mogelijke weersomstandigheden zoals neerslag, ijs, droogte en wind?
• - In welke mate beperkt de activiteit het waterschap in de uitvoering van zijn operationele taken door (extra) onderhoud / inspectie / bediening / opschaling?
• - In welke mate is de veiligheid van de kering in het geding?
• kan de activiteit (op termijn) schade veroorzaken
• zijn er schadebeelden
• wordt grasgroei belemmerd
• kan schade worden veroorzaakt door vertrappingen door vee
• - Wat is de normoverschrijding voor wat betreft belasting van de kering (relatie tussen gewicht en waar de kering op is berekend)?
• - Wat is het effect van de getroffen beheersmaatregelen?
• - Betreft het een vaarweg
• in welke mate wordt de scheepvaart gestremd?

• - Wanneer is de onttrekking gestart, wat zijn de werkzaamheden, in welk stadium bevinden deze zich?
• - Met welk debiet wordt / heeft men onttrokken
• ter plekke verschafte gegevens verschillen mogelijk van melding
• is dit debiet aannemelijk
• - Is de grondwaterstand bij start bekend (heeft de overtreder alleen nagelaten de stand te melden)?
• - Uit welk pakket wordt onttrokken?
• - In wat voor gebied vindt de onttrekkingplaats?
• drinkwatergebied
• natura 2000-gebied
• funderingswijze bebouwing
• verdrogingsgevoelig
• zettingsgevoelig
• verplaatsing grondwaterverontreiniging
• - Veroorzaakt de onttrekking een lek in de afsluitende laag?
• - Zo ja, zijn de juiste beheersmaatregelen getroffen?
• - Is de onttrekker bijzonderheden tegengekomen?
• stoorlagen
• veel hoger debiet dan verwacht
• heeft de feitelijke situatie genoopt tot andere uitvoeringsmethoden dan aanvankelijk gedacht?
• - Is er een cumulatief effect door meerdere onttrekking in hetzelfde gebied
• - Wat is het effect van de onttrekking op onze strategische zoet watervoorraad (LGR)?
• - Risico op droogteschade (natuur/funderingen)

• - Wat zijn de kenmerken van het water qua waterhuishouding?
• betreft het primair, secundair of tertiair water?
• is er een verplichting voor bluswatervoorziening / nachtvorstschadebestrijding, etc.
• - Hoe groot is het waterstaatkundig belang van het water?
• is het een doodlopend, een verbinding tussen...,
• wat is de afmeting van de watergang
• - In welke zone van het oppervlaktewaterlichaam vindt de activiteit plaats?
• nat / droog, binnen / buiten doorstroomprofiel, natuurvriendelijke oever
• - Zijn er bijzondere omstandigheden in de periode waarin de activiteit plaatsvindt, t.a.v. de aan- en afvoer?
• heftige regenbui / wateroverlast / noodpompen / opschaling
• - In welke mate beperkt de activiteit het waterschap in de uitvoering van zijn operationele taken?
• onderhoud / inspectie / bediening
• - In welke mate is de aan- en afvoer in het geding?
• - Hoeveel extra afstroming van verhard oppervlak is er (compensatieverplichting)?
• - Ligt de watergang in een gebied waar het waterschap een wateropgave heeft (kwetsbaar watersysteem)?
• - In welke mate heeft de activiteit invloed op de bergingscapaciteit?
• - Betreft het een vaarweg?
• in welke mate wordt de scheepvaart gestremd?

• - Moeten drinkwaterwinningen worden gestaakt?
• - Moet inlaten van water worden gestaakt?
• - Is gebruik als proceswater / koelwater / gietwater / veedrenking / beregening, etc. niet meer mogelijk?
• - Betreft het een vaarweg, is de scheepvaart gestremd?
• - Is er een grote inspanning noodzakelijk om de gevolgen te herstellen (incl. financieel)?

• - Welk financieel voordeel wordt verkregen door de werkzaamheden in de kering?
• - Welke kosten zijn normaal gesproken van toepassing voor onderzoek naar stabiliteit, waterspanning en afschuiven voordat men start met werkzaamheden op de kering?
• - Is evacuatie van mens, dier, materiaal en materieel uit het achterliggende gebied noodzakelijk? (economische schade)
• zo, ja wat is de omvang van de evacuatie
• en de duur van de evacuatie?
• - Moeten activiteiten worden gestaakt?
  • zo ja welke en wat is de omvang en periode
  • is het verkeer op de kering gestremd
• - Is er een grote inspanning noodzakelijk om de gevolgen te herstellen (incl. financieel)?

• - Is er voor de overtreder een economisch voordeel behaald?
• - Heeft de overtreding invloed op de hoogte van de verontreinigingsheffing
• - Risico's voor functies gebied (bv. verdroging van natte natuurgebieden)
• - Gevaar voor verzakking objecten?
• zo ja de gevolgen daarvan
• kosten van herstel
• - Moeten grondwateronttrekkingen (en daarmee samenhangende) activiteiten worden gestaakt?
• wat is de omvang en de duur daarvan
• - Is er een grote inspanning noodzakelijk om de gevolgen te herstellen (incl. financieel)?

• - In welk mate heeft de gedraging economische gevolgen voor andere ingelanden en waterschap) t.a.v.:
• aan- en afvoer van water
• schade door watertekort (bluswater, nachtvorstschadebestrijding, proces- en koelwater etc.)
• schade door wateroverlast
• uitvoerbaarheid onderhoud
• doorvaart scheepvaart
• - Is er schade door negatieve overstorten (levensduur rioolgemalen, RWZI zuiveringsproces, etc.)
• - Is er een grote inspanning noodzakelijk om de gevolgen te herstellen (incl. financieel)?

• - In welke mate ontstaat er bij omwonenden ongerustheid over
• kwaliteit van het water (bedreiging gezondheid vee/huisdieren, bedreiging gezondheid mensen)
• aan- en afvoer van het water (peil, doorstroming, bergingscapaciteit)
• doorvaart scheepvaart
• over waterflora en -fauna
• - Is er (grote) kans op media-aandacht (pers, social media, etc.)
• - In welke mate is er sprake van aantasting van het gezag van de overheid?
• - Zijn er bestuurlijke risico’s
• tussen overheden onderling?
• tussen burgers en overheid?
• in eigen bestuurlijke omgeving?

• - In welke mate ontstaat er bij omwonenden ongerustheid over de stabiltieit en veiligheid van de kering
• - Is evacuatie van mens en dier uit het achterliggende gebied noodzakelijk? (ongemak, onrust, gevaar)
• zo, ja wat is de omvang van de evacuatie?
• en de duur van de evacuatie?
• - Is er sprake van een gebied dat zich kenmerkt door laag gelegen polders en matige dijken?
• - In welke periode vinden de werkzaamheden plaats?
• - Binnen of buiten stormseizoen (kustgebieden) of gesloten dijkperiode?
• - Is er (grote) kans op media-aandacht (pers, social media, etc.)
• - In welke mate is er sprake van aantasting van het gezag van de overheid?
• - Zijn er bestuurlijke risico’s
• tussen overheden onderling?
• tussen burgers en overheid?
• in eigen bestuurlijke omgeving?

• - In welke mate ontstaat er bij omwonenden ongerustheid over aantasting van stabiltieit en veiligheid van bebouwing / keringen / vaste objecten, etc.
• - Is er kans op ongerustheid over natuur: verdroging, flora en fauna
• - Is er ongerustheid over verplaatsing van bekende grondwaterverontreinigingen?
• - Is er (grote) kans op media-aandacht (pers, social media, etc.)
• - In welke mate is er sprake van aantasting van het gezag van de overheid?
• - Zijn er bestuurlijke risico’s
• tussen overheden onderling?
• tussen burgers en overheid?
• in eigen bestuurlijke omgeving?

• - In welke mate ontstaat er bij omwonenden ongerustheid over aan- en afvoer van het water
• peil, doorstroming, bergingscapaciteit,
• heeft men last van droogte of wateroverlast
• - In welke mate is er een belemmering van doorvaart voor de scheepvaart?
• - Is er (grote) kans op media-aandacht (pers, social media, etc.)
• - In welke mate is er sprake van aantasting van het gezag van de overheid?
• - Zijn er bestuurlijke risico’s
• tussen overheden onderling?
• tussen burgers en overheid?
• in eigen bestuurlijke omgeving

Proactief en geneigd om de regels te volgen, de bevinding is het gevolg van onbedoeld handelen.
De overtreder waakt uit eigen beweging structureel voor overtredingen, neemt daartoe preventieve maatregelen en borgt deze binnen zijn activiteiten / bedrijfsvoering. De overtreder wil de regels volgen en de overtreding vond onbedoeld plaats. Van bedrijven mag wel worden verwacht dat zij op de hoogte zijn van de voor hen geldende regels.

Neemt het niet zo nauw met het algemeen belang, heeft een onverschillige houding, de bevinding en de gevolgen van zijn handelen laten hem koud.
De overtreder neemt het niet zo nauw met het collectieve belang en heeft een “moet kunnen-houding”. De overtreding en de gevolgen laten hem onverschillig. Hiervan kan ook sprake zijn als de overtreder telkens welwillend is om overtreding te beëindigen, maar bij herhaling gelijksoortige overtredingen pleegt. Dit wijst toch op onverschillig handelen.

Er is sprake van het bewust belemmeren van controlerenden, er is sprake van mogelijkheidsbewustzijn, maar de gevolgen van het handelen worden op de koop toe genomen, bewust risico nemend.
Hij weet dat zijn daad gevolgen kan hebben, maar neemt de gevolgen voor lief. Hij neemt bewust de risico's. Een kenmerk van calculerend gedrag is recidive. Calculerend is ook als hij toezichthouders belemmert in de uitoefening van het werk.

De regels overtredend en/of crimineel of deel uitmakend van een criminele organisatie, houdt zich bezig met fraude, oplichting of witwassen.
De overtreder overtreedt de regels bewust en structureel. Achterliggend motief is macht of geldelijk gewin. In sommige gevallen is er sprake van het plegen van misdrijven, zoals het moedwillig beï nvloeden of veranderen van meetgegevens. Vaak is er bij deze categorie ook sprake van recidive.

Van recidive is sprake als in een periode van vijf jaar ten minste driemaal door een toezichthouder of een opsporingsambtenaar eenzelfde of soortgelijke overtreding van milieu-, keur- of economische regelgeving is geconstateerd, waartegen sanctionerend is opgetreden. De bevinding wordt dan één segment naar rechts en vervolgens één segment naar boven verplaatst.

Er kunnen nog andere, niet met name genoemde verzwarende omstandigheden zijn. Onder 2 kunt u deze aanvinken en vastleggen in het vrije invulveld daarachter.

Van een legaliseerbare handeling is sprake als de aangetroffen situatie zonder verdere aanpassingen vergunbaar is of (na melding) voldoet aan de Algemene Regels. Dit heeft een verschuiving van het van toepassing zijnde segment in de LHS-matrix als gevolg. De bevinding wordt één segment naar links en één segment naar onder verplaatst. Wanneer er meer dan geringe aanpassingen nodig zijn om aan (latere) vergunningvoorschriften of Algemene Regels te voldoen geldt de aangetroffen situatie als niet-legaliseerbaar.

Er kunnen nog andere, niet met name genoemde verzachtende omstandigheden zijn. Onder 2 kunt u deze aanvinken en vastleggen in het vrije invulveld daarachter.

De normadressaat heeft door zijn handelen financieel voordeel behaald of financieel voordeel halen was het doel.

De normadressaat is: een regionaal of landelijk maatschappelijk aansprekende of bekende (rechts)persoon, een overheid, een toonaangevend brancheonderdeel, een certificerende instelling, een persoon die een openbaar ambt bekleedt, de eigen organisatie.

Een bestuurlijke boete kan waarschijnlijk niet geïnd worden of is waarschijnlijk door de normadressaat als (bedrijfs)kosten ingecalculeerd.

Andere handelingen zijn gepleegd ter verhulling van de feiten, zoals valsheid in geschrift, corruptie of witwassen.

De normadressaat is bij zijn handelen ondersteund door deskundige derden, zoals vergunningverlenende of certificerende instellingen, keuringinstanties en brancheorganisaties. De handhaver moet onderbouwen op grond van welke aanwijzingen hij het vermoeden heeft dat de deskundige derde op de hoogte was en/of medewerking heeft verleend aan de geconstateerde bevinding(en).

Bij dit aspect geldt dat het doel van de handhaving ligt in het onder de aandacht brengen van het belang van een bepaalde norm bij de branche of bij het bredere publiek. Strafrechtelijke handhaving vindt mede plaats in het kader van normhandhaving of normbevestiging met het oog op grotere achterliggende te beschermen rechtsbelangen. Hierbij speelt de openbaarheid van het strafproces een grote rol. Als in het openbaar, door middel van een onderzoek ter terechtzitting of de publicatie van een persbericht bij een transactie of strafbeschikking, verantwoording wordt afgelegd van gepleegde strafbare feiten krijgt de normhandhaving of normbevestiging het juiste effect.

Soms kan strafrechtelijk optreden met toepassing van opsporingsbevoegdheden met het oog op de strafrechtelijke waarheidsvinding en afdoening aangewezen zijn. Bijvoorbeeld als een controle of inspectie aanwijzingen aan het licht brengt dat er meer aan de hand is, maar de bestuursrechtelijke instrumenten ontoereikend zijn om de waarheid aan het licht te brengen.

Als legalisatie van de bevinding mogelijk is, is dat de aangewezen weg gelet op de hieruit voortvloeiende rechtszekerheid voor alle betrokkenen. Dit laat het toepassen van de landelijke handhavingstrategie en de interventiematrix onverlet, omdat er maatregelen nodig kunnen zijn om de overtreding te beëindigen en de gevolgen te beperken of weg te nemen. Bij het toepassen van de interventiematrix is de mogelijkheid van legalisatie een verzachtende omstandigheid.

Overleg is noodzakelijk als de overtreding na vraag 5 is gepositioneerd in de middensegmenten (A4, B3, B4, C2, D2 en D1) of zware segmenten (C3, C4, D3 en D4) van de interventiematrix.

Overleg is zinvol bij bevindingen die de handhaver weliswaar heeft gepositioneerd in de lichte segmenten van de interventiematrix (A1, A2, A3, B1, B2 en C1), maar waarbij er op grond van uw antwoord bij vraag 8 sprake is van één of meer verzwarende aspecten.

Aangifte is standaard in situaties waarin bewust het toezicht onmogelijk wordt gemaakt, zoals het weigeren van toegang, intimidatie, geweldsdreiging, fraude, vernietiging van bewijs en poging tot omkoping.

Aangifte is standaard in situaties waarin de toezichthouder constateert dat er opzettelijk mensen in gevaar worden gebracht, door onder andere: sabotage, vernieling of het bewust verstrekken van verkeerde informatie.

Bij het vaststellen van de te nemen maatregelen wordt met de volgende afwegingen rekening gehouden:

De handhaver kiest voor de minst zware (combinatie) van de in het betreffende segment opgenomen interventies, tenzij de handhaver motiveert dat een andere (combinatie van) interventie(s) in de betreffende situatie passender is. De interventies in deze applicatie lopen van links naar rechts op in zwaarte.